Materi Kelas VII Semester 1 (wulangan 3)


Wulangan 3
KOMUNIKASI 

1.    Mendengarkan/Ngrungokake

Ø  Standar Kompetensi
Mampu mendengarkan dan mamahami berbagai wacana lisan dalam berbagai ragam bahasa Jawa
Ø  Kompetensi Dasar
Mendengarkan dan memahami isi berita yang dibicarakan atau disiarkan melalui radio
Ø  Indikator
a.    Menuliskan pokok-pokok berita yang di dengar
b.    Menuliskan isi berita
c.    Memberi tanggapan
TEKS PAWARTA 1

Ing pengetan "Hari Bahasa Ibu Internasional" pamarentah kota Magelang ngadani upacara ing alun-alun kanthi tata upacara nggunakakebasa ibu yaiku basa Jawa. Pamarentah kota Magelang kepengin ngerteni sepira gedhene para mudha taruna anggone padha tepung lan mersudi basa krama inggil. Ana ing upacara mau sebutan kanggo inspektur upacara dadi sesepuh upacara, kanggo komandan upacara dadi manggala upacara, pembawa cara dadi panata adicara lan sapanunggalane. Aba-aba nalika upacara uga migunakake basa krama inggil. Manggala upacara manganggo sandhangan kejawen, yaiku jarit, blangkon lan keris.

                                    (kapethi saka: Suara Merdeka 27 Februari 2006 kanthi kabesut parlune)

TEKS PAWARTA 2

Udan deres carup angin, Senin sore 23 Januari 2006 nrajang wewengko Jakarta, Bogor, Tangerang lan Depok. Lalu lintas macet ing dalan-dalan jalaran wit-witan lan baliho papan iklan kang ambruk ig tengah dalan. Ing kawasan Kelapa Dua Jakarta, menara pemancar duweke televisi TV 7 sing dhuwure 100 meter rubuh ngebruki wong telu nganti tiwas.

Petugas Badan Meteorologi lan Geofisika, Endra Santoso mratelakake angin lesus pancen lagi ngincim wewengkon Jakarta lan kiwa tengene. Penyebabe Jakarta mujudake dhaerah kang dadi sapatemoning saka pesisir kulon Sumatra, Jawa Kulon lan laut Bandha lan laut Arafuru.

                                                                        (kapethi saka: Panjebar Semangat – 05/2006)   

2.    Berbicara/Wicara
Ø  Standar Kompetensi
Mampu mengungkapkan pikiran, pendapat, gagasan, dan perasaan melalui berbicara, bercerita, dan berdialog dalam berbagai ragam bahasa Jawa dengan unggah-ungguh Bahsa Jawa yang sesuai
Ø  Kompetensi Dasar
Berdialog
Ø  Indikator
Menggunakan dan menanggapi pembicaraan atau bertanya jawab sesuai konteks pembicaraan dengan santun bahasa yang tepat
Wacanen pacelathon ing ngisor iki banjur tindakna ig ngarep kelas!
Laras   : "Nuwunsewu, Bu.... punapa ibu wonten wekdal, laras badhe matur kaliyan Ibu. "
Ibu       :"Kok.... katone wigati banget ta Ras.... ana apa? "
Laras   : "Anu.... Bu, benjang wulan ngajeng punika lare-lare kelas tiga badhe bidhal study tour. "
Ibu       :"O.... bab kuwi ta. Banjur study tour  menyang ngendi? "
Laras   : "Kados adat sabenipun Bu, dhateng Jakarta. "
Ibu       :"Lha ing Jakarta sing dituju ngendi wae? "
Laras   :"Menawi botn lepat adatipun mesjid At Tin, TMII, Musium IPTEK, mesjid Istiqlal, lajeng Taman Impian Jaya Ancol. "
Ibu      :"Iya wis yen ngono.... kae ana dhuwit sesuk ndang dibayarna. Ibu mung weling amarga Jakarta iku kutha gedhe, kowe kudu tansah njaga tindak-tandukmu. Kejaba kuwi uga kudu ngerti tata krama lan sopan santun marang Bapak/ibu guru lan marang kanca-kancamu. "
Laras   :"Inggih.... Bu badhe kula estokaken."

KAWRUH BASA

Sawise nggatekake pcelathon ing dhuwur, ana tembung tindak-tanduk, tata krama, lan sopan santun. Tembung-tembung iku sejatinee tembung loro kang padha tegese utawa meh padha tegese dienggo bebarengan lan duweni teges mbangetake, kang diarani tembung saroja. 

PARAMASASTRA
 
Basa kang digunakake pacelathon ing dhuwur yaiku ngoko lugu lan krama inggil/alus.
·         Laras marang ibu migunakake basa krama alus utawa krama inggil. Kejaba basa krama alus utawa krama inggil digunakake anaka marang ibu lan bapak, uga bisa digunakake:
1.         Wong enom marang wong tuwa
2.         Murid marang guru
3.         Batur/rewang marang bendarane
4.         Tepungan anyar.
·         Ibu marang Laras migunakake basa ngoko lugu, amarga basa ngoko lugu iku digunakake:
1.         Wong tuwa marang wong enom
2.         Sepadha-padha marang kang wis kulina
3.         Bocah cilik kang durung bisa guneman cetha
4.         Wong kang lagi grenengan.


3.  Membaca/Maca

Ø Standar Kompetensi
Mampu membaca nyaring/bersuara sesuai dengan intonasi, jeda, atau tempo lafal dan irama yang benar.
Ø Kompetensi Dasar
Membaca nyaring (bersuara) teks bacaan tentang kebersihan
Ø Indikator
a.    Membaca dengan suara jelas
b.    Melafalkan kata-kata dan kalimat dengan lafal dan intonasi yang benar

Teks Wacan

KARESIKAN LINGKUNGAN SEKOLAH
Sekolah iku minangka omah kanggo para siswa. Menawa sekolahan mau katon resik, endah, aman lan eyup mesthine para siswa rumangsa kerasan lan seneng ana sekolahan. Kosok baline menawa sekolahan iku katon reged, semrawut pating slengkrah wis mesthi para siswa ora bakal betah suwe-suwe ana sekolahan. Kahanan kang nyenengake mau bisa kawujudake menawa kabeh warga sekolah gelem saiyeg saeka praya bareng-bareng ndandani lan nata sekolahane. Sekolah bisa tumata apik iku ora muung dadi tanggung jawabe kepala sekolah wae, nanging uga kabeh guru, karyawan TU, penjaga sekolah lan sing ora kalah wigatine para siswa iku dhewe.
Bab resiking sekolahan iku bisa diwiwiti saka kelas-kelas. Saben kelas duweni tanggung jawab ndadekake kelase dadi resik, endah, aman, lan tumata. Saben kelas kabimbing wali kelase dhewe-dhewe gawe jadwal piket. Bocah kang piket mau duweni kuwajiban nyapu kelas, nyulaki meja guru lan murid, nyulaki jendhela lan liya-liayane. Uger saben siswa ngerti marang tanggungjawabe dhewe-dhewe, wis mesthi kelase ora bakal katon reged.
Menawa karesikan ing jero kelas wis bisa kajaga kanthi ajeg, para siswa kudu duweni tanggung jawab njaga karesikan ing jaba kelas. Wadhah bungkus jajan saka plastic, godhong utawa kertas ora dibuawang saparan-paran, naging kudu dibuwang ing panggonan uwuh kang wis disedhiyakake ing ngarep-ngarep kelas. Kembang-kembang ing ngarep kelas utawa ing taman-taman ora kena dipethiki utawa dirusak kareben tansah katon endah lan nengsemake menawa disawang.
Ora kendhat-kendhat bapak lan bapak/ibu guru tansah ngelingake wigatine njaga karesikaning lingkungan sekolah. Ora ngemungake yen pinuju dibiji wae, nanging kudu bisa ditindakake ing saben dinane. Kanggo nggrengsengake ayahan mau, sekolah bisa nganakake ada-ada mligi kanggo resiking lingkungan sekolah, umpamane “JUMAT BERSIH”. Ayahan kuwi bisa katindakake kabeh warga sekolah, saengga ing antarane kepala sekolah, guru, karyawan, lan para siswa bisa gembul nyambut gawe bebarengan nata sekolahane kareben katon gilar-gilar.  


4.    Menulis/Nulis

Ø Standar Kompetensi
Mampu mengungkapkan pikiran, gagasan, pendapat, dan perasaan secara tertulis dalam berbagai bentuk tulisan dan ragam bahasa Jawa sesuai degan unggah-ungguh basa yang benar.
Ø Kompetensi Dasar
Menulis pengumuman
Ø Indikator
Mampu menulis pengumuman demean bahsa yang efektif dan komunikatif, misalnya tentang rencana kunjungan ke suatu tempat.


NULIS WARA-WARA (PENGUMUMAN)

   Wara-wara iku tujuane kanggo menehi warta utawa kabar marang wong akeh ngenani sawijining acara uatawa ayahan. Saben wara-wara duweni titikan kang beda siji lan sijine. Wara-wara bisa ditulis nganggo basa resmi lan bisa uga katulis nganggo basa ora resmi, gumantung isining wara-wara.
 

Tidak ada komentar:

Posting Komentar